Odrebna rzeczywistosc pdf

Staram siq pokonai oponenta lub wycofuJq slq. Rzadko prosze o dodatkowe w5f aSnlenie,. Nigdy nle czulem ste zwiazany zkt6ryms z rodztcow lub z oboJgiem. Mylq miloSi z litoScla I mam sklonnosi do kochanla tych, ktorych mt Lal. NatrzEsarn slq z sleble, gdy popelnlq blad; tak samo postgpqg wobec innych. Uwlelbiam wsp6lzawodnictwo tJest ml trudno przegrlnvai.

NaJbardzteJ obawiam siq porzucenia; uczynlg wszystko, by podtrzymai zuia:zek. Dzlectgcy radosny Smlech mo2e wypogodzld naJbardzleJ zatroskan4 Bttarz. Dztecl - ten cud natury - s4 spontanlczne l fiatera2rneJszoSci4. W pewnym sensie s4 skazane na chwilq obecn4' U2rywaJac slowa cudowng ang. Dzlecl postadaJa naturaln4 wlare w to, 2e SwlatJest przyJazrryi e pelne nadzlel, a wszystko wydaJe tm stg mo2llwe I dostqpne.

Ow wrodzony optymlzm I ufrroSd tworza rdzefi naszego naturalnego wyposa2:enla, stanowl4 te2 fllary tego, co potocznle nazywa sle dzieclqcqwlarq WlaSnte naturalny optymtzm I ufnoSi sprawtaJa, Le tak latwo mo2na skrrywdzfi dzlecko. Bezgranlcznle wlerzy ono bowiem swolm opiekunom t Jest bezbronne wobec brutalnoScl i przemocy.

W przeclwtenshvte do mlodych zutlerzqt, dzlecko nie ma systemu wczesnego ostrzeganla podpowtadaJacego, co nale2y zrobli w daneJ sytuacJi.

Dzlecl musz4 sig ucryi, a proces ten uzale2ntonyJest od oplekun6w. RozwijaJa stle wewnQtrzna dztqki obcowaniu z doroslyml. Gdy dziecko zostanie znlewahone i zharibione' Jego naturalna ufrroSd t otwarto56 ulegaJa stlumlenlu.

Wlez' kt6ra pozwalala mu ufai I optymtstycznle pod4ini do przodu, -ostaJe zerwana. Je6lt wteZ ta rwle slQ czQsto' dziecko popada w pesgmtznt Tract nadzleJq I zaczynawlerzy6, izetylko dzigkl sprytnemu postqpowanlu zdola zaspokoti swe potrzeby.

Zamlast wykorzystywad energlq na bezpo6rednie oddztatywanla na Swtat, marnuJeJ4 na sklanlanle oplekun6w do czlmlenla dlai czegoS' co w gruncle rzeczy mogloby ucrynii dla siebie samo.

Optymizm t ufno6i s4 podstawa bllsktch mtlazk6w. Pragn4c blisko6cl, musimy odwa2yi slg na bezbronnoSi wobec drugteJ osoby. Poniewa2Jednak nlgdy nle zdolamy zgromadzti wystarczaJaceJ tlo6ct danych, by ufai innym bezgranlcznle,musimypodJac ryryko ufanla tm do pewnego stopnla' W nasz5rm Zyctu ntezbqdnyJest takhe optymtzm, pozutala-. Odczuwa cuda tego Swtata wsrystliimt zmyslaml.

Dztekt ctekawoSclmale dzlecko odkrywa swoJe rece, nos, usta, narzqdy plclowe, palce r4k t nog, a w koncu wlasn4JaZn. Jeslt rodzrce musteli ilumti w dzteciristwre wlasn4 clekawoSi, bedaJa takLehamowai u dzlect. Wwyniku tego dzlecko zamyka siq, bo czuJe strach przid t podeJmowanlem ryzyka.

Sktantala dziecko do zdobywanta podstawoweJ wtedzy o Swiecie t uizenia sie, Jak przetrwai. Zdumiente I ctekawosd sa takZe 2yciodaJn4 energl4 w da2eniu do rozszerzanla horyzont6w.

J;: stanowl fundament p-tl"y poety, artysty f w ogOte twOriy. To dztelit optymizmowl postrzegamy rzeczywlsto5i Jako warto6i pozytywn4. ZyJateraZnleJszoscia f daza ao p. Dzlecl kochaJ4 irycte. Pocz4tkowo brakuJe tch dzialantom koordynacJi, poniewaZ wsrystko fascynuJeJe tak bardzo, 2e trudno im sig na coS zdecydowai.

Ten brak koordynacJi sprawla, ize czgsto docteraJa w zakazane mleJsca, dotykaJa nlebezplecznych przedmlotow lub zJadaJqszkodllwe substancJe. Dlatego wynragaJastaleJ uwagt l troskt, opiekunowle zaS muszq "zabezpleczai" dom przed lch ciekawoSci4.

Musz4 stale uwa2ai na dzlecl, a to absorbuJe czas t nerw5r w talcim stopniu, 2e czasem nawet naJbardzieJ opanowanl lrytuJa sig. Optekunowie powinnl byi cierpllwt I wyrozumtall. W przeclwnym razle b9d4 oczeldwai od dzlecka zbyt wtele. W wiqkszoscl prrypadk6w ftzycznego nqkania, zJakiml sig zetknalem, brutalnl rodzlce wlerzyll, tz dzlecko rozmySlnie zachowlnvalo ste zloSltwie. Spodzlewali sig, 2e bedzii bardzteJ doJrzale, ntL bylo to mo2llwe wJego wleku.

Sklonno Si d o zapuszc zanla st g na zakazane tereny czqsto uznawana bylaza przeJaw perwersJt charakterystyczneJ dla dziecl. Dowodzono, 2e Jest ona skutldem grzechu pierworodnego. Dokt4rna ta byta gl6wnym Zrodlem wieluokmtny,ch represSlnych praktyk wychowawcrych. Nie istnteJ4 I Jednak 2adne naukowe dowody przemawiaJace na tor4ySe pogl4du, 2e dzlect s4 wJaktkolwiek sposob naturalnie zdeprawowane. Otoczenle opiek4 dziecka wewnqtrznego sprawi, 2e uJawnl sig Jego cuforynl natura' T!

W przeclwierishvle do dorostych nle potrafl 4 zaspoioti potrzeb dzlel'ri wlasnym zasobom, z konleczno3ci sa wTec'z,alehne od tnnych. Nie wiedza nawet, ezego poirJUrrja I co czuJ4. Cudowne dziecko Jest zale2ne, bo przechodzi prrces doj' rzeuania. JeSli potrzeby nte. Niewtelkt bl4d na pocz4tku drogt rozwoJu ma dalekosie2ne konsekwencJe w p62nteJszym okresle. Hrowe Zycte ludzkle charakteryzuJe slq ctAglym rorirromnte cechy t5powe dla okresu dzieJem. Optsywane prz. Prze, cale zycle pozostaJemy w JaldmS stopnlu zaleLnl.

Tawsze czuJemy potrzebq mllo6ct I wzaJemnych kontakt6w. Nikt nteJest na tyle samowystarczalny, by nie potrzebowai innego czlowieka. Wraz z uptywem lat odczuwamy potrzebg bycla potrzebn5rm lnnym ludzlom. Jest to nasze ewolucSne powolante - JeSll tak wollcle to nazwai. W gruncie rz. JeSlt dzlecko zostalo skrzywdzone w efekcle lekcewa2enta Jego potrzeb zale2noSct, io albo lzoluJe sig t wycofuJe, albo tr4pma sig kurczowo zalelnoSci i wpada wJeJ sldla.

SygnaltzuJe Ja poja wtenie siq poczucta humoru w stosunku do wlasneJ osoby' PacJent przestaJe brai steble zbyt powaZnie' W"ahtg Montagu'a, dzlecl przeJawlaJa poczucie humoru sie buzi I oczom od okolo 12 tygodnia hycla.

SzczqScte t podnlecente dzlecka latwo znlszczyi' JeSll krrywda wewnetrznego dztecka rodzlca wynlkla z odbleranta mu chect do SmGchu, sam tak2e bqdz'le gastl Smtech u swolch dzlect. Bedzle napomlnal: -Nle srnleJsig tak glosno',. Przestan mt tu halasowai'. Do3i JuZ tych wyglupow'. Czqsto zastanawialem sie' ,rdtto bylo ml Smlai sig serdecznle' tartczye czy czegoLt t SpiJwai.

Nle mlalim z tym klopolr tylko w6wczas' -gdy bylem pod dzialaniem alkoholu; kledy bylem trzehtry' sztywnfaty ml mlgSnle. Dzlecl, ktorych Smtech i rado6i siq tlumi' staJa sie posepne I osowlate. W dorostym i. TtrsoJorado36 nlez. I,ry sygnalt nle, ka2'4c nam Pom6c mu I utulii. Antropolog Ashley Montagu pisze: U dzteci ncc"4 naturahtq jest Smiai si4 t dostrzegat humor w rozmattgch sgtuacjach, rzeczguisfu ch.

Ju2 dawno temu filozofowie wskazywali, 2e tylko czlowiek postada dar wgsmtewania umleJqtno6i Smianta siq. Poczucle humoru ma ogromn4 wartoSi dla przelrutanl4 kledy czlowiek ma poczucle humoru, irycie sta. Jako terapeuta zawsze potrallq oznan'r. Dzleciom nie brakuJe seroa. Rudolf Dreikurs, znany psycholog ze szkoty Adlera, uwaLa, 2e zle zachowanie dzlecl wynika z braku odwagi serca. Straciwszy serce, sA przekonane, 2e dla zaspokoJenta swych potrzeb powinny manipulowai dorostyml. DzielnoSi dztecka to tak2e elastycznoSi zachowari, dziqkl ktoreJ uczy sie ono zachowan zgodnych zwzorcaml stosunk6w spolecznych Srodouriska, w Jakim prryJdzle mu iyi.

Jest to specyflczna cecha tstot ludzkich. Elastyczno6i mo2e Jednak spowodowai niebezpieczn4 zdolnoSi do adaptacJl. Wszelkle zachowania, jakie prryplsalem skrrywdzonemu dzlecku wewngtrznemu, sA to zachowania prrystosowawcze. ElastycznoSi i prg2noSi dziecka wewnqtrznego pozwalaJa mu przetrwai choroby, zabturzenia i emocJonalne porzucenle. Przykre to jednak, 2e musimy zuLrywat.

Wymaga to czasu, poniewa2 nrrrsl sle ono naucryi ufai opiece dorostych. Gdy poczrrJesig chronione I bezpieczne, Jego naturalna ciekawosrl I pogoda ducha uJawni4 sie I beda mu zawsze towarzyszyi, umo2liwiaj4c pelny rozw6J. Cechy te - wolnoSi i spontanicznoSd - stanowia istotq zabawy. Platon dostrzegal istotg prawdziweJ zabawy w dzteclgceJpotrzebie skakanra, poddawania pr6bie ogfanlczen sity ci4Zenia.

Dzieki swobodneJ zabawie dziecko wychodzt poza powtarzanie nawykow. DorastaJac, czqsto tracimy z aczrutq cechq, uznaJcmyj4 za coi nlestosownego; prrystol to mlodzieiry,lec. WoLnoStplaczu pisal Montagu - przAczAnla sI4 do zdrousinjednostkt tpoglq' bianasz-e zaartgahowanle w dobre salnopoczucte inngchDziecl, zawstydzane z powodu placzu, doznaja w procesie swego rozwoJu powa2neJszkody.

WwlekszoSci rodzln placz dziecka dotyka nle ukoJonego smutku skrrywdzonych dziecl wewnEtrznych Jegorodzlc6w.

Rodzice, kt6rzy systematycznie tgpi4 placz u swych dzieci, sa przekonanl, 2e w ten sposob uczyni4 je silnicJsnymi. Jest to ra2acyblad. Ksia2ka ta nle bylaby potrzebna, gdyby pozwolono nam na swobodny placz. Im dzier:ko mlodsze, tym bardzleJ Jest dzielne.

Pewnego tazru obserwowalem dwudztestonriesiqczn4 dzlewczynkq, usiluJaca wdrapad sig na kanapg. Ilekroi jeJ siq to prawie udalo, spadala na podlogg. Poplakawszy przez chwilg, uparcle ponawiala wysilki. Po co najmniej plgclu probach wreszcle sle udalo. Przez kilka minut siedziala na kanaple, napawaJac siq swym osi4gnieciem. Gdy m6J du2ry dog wszedl do pokoJu, przyjrzala mu sie podeJrzliwie, po cz5rmzeskoczylaz kanapy, by zbadai, co to za dzlwny stw6r.

Podeszla do psa, ktory trqcil ja radoSnie. ZdenerwowaloJa to, wigc pacngla go po nosie! A pies byl trzy razy wigkszy od nieJl Jakkolwiek by na to patrzec, wykerzala odwage. Bo dziecl s4 odwaine. DoroSli w porownaniu z nimi s4 olbrryrnanri. Zamiast traktowai ich up6r Jako objaw zlego charaktr:ru, powinniSmy doceniai ich odwagq. Slowo odtaaLrtg ang. W rzecrywlstoScl wielu dorostych uwaLa, l2 zabawa to pr62nowanie, to przyslowiowe "puste igraszlrd".

Ntestety, kultura amerykaiska wypaczyla sens swobodneJ I spontan lczneJ zabawy, przeksztalcaj 4c J4 w agresywny pgd do zvtyclgLanla. Swobodna zabawaJest cz95ct4 naszeJ natury. Wszystkle zutlerzeta bawlq stq, lecz zabawa dztect ma o wiele wigksze to skok zrlraczenle. Ashlcy Montagu plsze: hbawadziecka dcth:ko po? Spontaniczna zaba'wa Jest dla dziect sprawA o donioslyrm znaczenlu, stanowl bowlem fundament p62nieJszego 2ycla.

MoZllwe, irc gdyby zapewnlono nam w dzieciristwie bezpleczenstwo I komfort zabav. SA one w gruncle rzeczy substytutem nle zaspokojonych potrzeb dzleclnstwa I przyczyntaJa ste do gromadzenia zabawek dladoroslgch.

Wtdztalem ktedyS aflsz glosz4cy:. Ten, kto bedzte mlal w chwlli Smlercl naJwtgceJ zabawek, wygrywa". Taka transformacJa dzlectnneJ zabawy przeszkadza nam w postrzeganiu 2ycta Jako swobodneJ i spontaniczneJ przygody.

Swego czasu Nietzsr'l rt' zit uwaL1rl, 2e aby doJrzec, muslmy odzyskai 2arliwosri. JA' ang. I AlvIness '. Innymi slowy, ma p rczucle wewnqtnneJ wlqzt i sp6JnoSci z samym sob4. Poczucle wewnqtrzneJ sp6Jno6ct ang. Nlkt inny nle Jcst dokladnie takt, Jak ono. Cecha ta crynl dzlecko prawdzlwle drogocenn5rm.

Slowo "drogocenny" oznacza. Szlachetne kamlente I zloto s4 drogocenne, lecz ka2de dziecko ma o wlele wlqksz4 wartoSd. Od urodzenia dziecko ma pelne poczucle tego. Naturalne poczucle wartoscl I godnoSci Jest bardzo nietrwale I powinno znalei,d natychmiast odzwlerciedlenie w postawie opiekunow.

JeSlt dziecko nle znajdzlc pclnego mllo3ct, wlernego pohrlerdzenla tych cech, straci poczucie sweJ ufi4tkowoSct. Dzieci sa tak2e z natury gtaboko duchowe W moim przekonaniu duchowoSi I poczucle pelnt sq synonlmaml. Dziecl s4 naiwnymt mtstykaml. Polniej stanie siq rdzeniem duchowoSct doJrzaleJl refleksyjneJ. DuchowoSi Jest tym, co w nas najglebsze i najbardzieJ autentyczne - nasz4 prawdzlwq Jr2nla.

Jest to nasze fundamentalne lstnienle, czylt polega teL na "JA". Dzlecl z natury wlerz4 w to - wledza, 2e istnieje coS potg2nieJszegood nlch. KtoS, kto poslada owo poczucle, stanowl JednoSi z samym sobil ' patrz przypts str.

Dzlecko bowiem naJstlnieJ przeirywa brak poczuciir, 2e Jest bezwarunkowo kochane. Ntgdy nie opuszcn Eo potrzeba miloSct. OdzyskuJ4c i otaczaJ4c oplek4 skrzywdzone dziecko wewnqtrzne, obdarzncieJe po?

To sprawt, Le dzlecko luzna i pokocha innych taktmt, Jacy s4. To zaS oznacza, Le JegonlepowtarzalnoSi uznawana jest przez rodzicow lub opiekunow.

Dowodem tego jest iloSc 'ze czasu, Jakl z nim spgdzaJa. Nie poSwiqcaJ4c dzleciom doScczasu, rodzlce wywoluJ4w nich uczucie wstydu. Matka alkoholiczka oraz pobla2liwy, wspoluzale2niony ojciec nie z,atroszcz4slg o swoJedzieci. Alkoholiczka zaabsorbowanaJest ptciem, a wsp6luzale2niony m42,zaabsorbowanyJest alkoholiczk4. EmocJonalnie s4 po prostu nicobecni dla swoich dzieci. To samo dzieJesig, gdy rodzicow nekaja lnne zaburzenia: pracoholizm, bigoteria, nrania Jedzenia' nat6g kontrolowania, czylt perfekcJo n iz nr, cI t oroby umyslo we lub ftzyczne.

Rodzice zaabsorbowanl wlasnymi problemami emocJonaln5rminie maja czastl tlla swoich dzieci. Psychiatra Karen Horney napisala: W skutek r62ngch sprzeczng ch u plg uotts dzie cko nie nt o t sposobno5ci rozwli anio s iq z4odnie z indgttsid. Pdsumow ane sprow ru l :'t t trz. Dzlecl maJa te wlaSclwoSi znatury. Przypatrzcie slg zdrowemu dzleckrt, a stwierdzicie, 2e catym soba m6wi ono: -Jestem tym, klrrtJestem". Nowy'l'cslittttentmowi czqstooJeowleczce:synowl marnozusie podaJ4cym rgkr; z. Ucza siq kochai, gdy sa kochane.

Montagu pisze: k wszy' s tkich czg s to ludzkich potrzeb, potrzeba milo 5c ii es t nai bar dziej podstau owa, nqjbardziej uczbwieczqjqca. Kocha w szczegolny dla swojego wieku spos6b. Arowy rozw6J dziecka zaleLy od kogoS, kto je bezwarunkowo kocha i akceptuJe. Je5lt potrzeba ta zostanie zaspokojona, wyzwala sig w nim energia mitoSci, mo2e ono zatem kochai innyeh. Dziecko pozbawione miloSct bezwarunkowej traci poczucle "JA". Jaktego mo2c ono doSwfuaczg e. Rodzlce w rodzlnle dysfunkcyJneJ nte s4 zdolni dai dzteckrl tego, czego potrzebuJe, ponfewaz saml silnie odczuwaJ4 wlasne potrzeby.

MySlq tu o Joshu, synu alkoholtka. Gdychlopak mlat sredem iat, nte wiedzial, czy t kiedy oJctecprzyJdzte domu. W wleku l:rtJedenastu do przez nlego porzucony emocJonalnte t miterialnie. Josh nigdy Jednak nte czul wiqzi z oJcem. Wtym prrypadku dziecko zacrynapr rrrowai, 2e ttto2estai slg waZne, wykazuJ4c wobec doioslyr. W konselnrrencJl dziecko dorasta w przekonanlu, Le aby z-asluiryena cz5[aS troske, musi byi dla tej osoby tdealnym partnerem seksualnym.

IstnleJe wiele form naduZy6 seksualnych. NaJwtgksz uraz'! Aby zrozumlei w pelni, Jak groZne mog4 one mlei nastgpstwa, nalez5r zurroclf uwagq na to, Le rodzlnaJest organizacJa spoleczn4, kt6ra rz4dzl sig wlasnymi prawaml. NaJwaZnieJsze z nlch to: l. Uklad rodzinny jest odzwierciedleniem wzal enrnych stosunkow panuJqcych miqdzy JeJ czlonkarrrt, a nle tylko grup4ludzl. Inny rekompensuJe JeJ brak. Na przyklarl zirr.

Uklad rz4dzt siq regulami. Wzdrowych rodztnach reguty s4 zazwyczal negocJowane I elastyczne; w rodzlnach funkcJonuJ4cych chorobliwie reguty s4 sztywne i niezachwiane. Rola czlonkow rodziny Jest utrzymanie w r6wnowadze JeJ potrzeb. W zdrowych ukladach role te s4 elast5rczne i wypelniane wsp6lnie; w chorych - role sq sztywne i nlewzruszone. Uklad rodzlnny to tak2e okreSlone konrponenty, a naJwa2nleJszymJest malzeristwo. JeSli nastqpl w nlm za,kl6cenie bliskich wiezi, wl1czaj4 sig mechanlzmy prrywracaJ4ce rownowage I komplementarnoSi.

Dla zachowanla rownowagi rodzina potrzebuJe zdrowego malZenstwa. Gdy mal2enstwo Jest niestabilne, w6wczas energla ukladu zmusza dzleci do prrywrocenia r6wnowagl.

Ntezadowolony z matki oJclec moZe probowai zaspokoii emocJonalne potrzeby za poSrednlctwem corld. Stanie sie ona Jego l. Syn zaS stanie sig Malym Mgirczyzn4Mamusl. Uwagi takie bardzo Ja denerwowaty' Gdy dorosla, hterlsowal tja meircryLnl' ktorych podniecaly jej po6ladki' Matka lrltty opowladala corce o swym 2yclu seksualnym' m6wtac, Jak kiepskim kochanktem jestJeJ oJciec, kt6ry ma za malego pentsa. Robtac zl. Nawi4rywala llczne romanse z 2onatyml mgizcryznaml, lecz w kolictt zlwsze odmawiala po2ycla seksually tttlt:i orgaztm' alnego t zrywala znaJotttosc.

Dzieci wierzA w rodzic6w: dla podtrzymania teJ wiary stwarzaJa wymySlone wiezi. Wyparlem slq siebie' oklamywalem iie aZ do gorzkiego konca, utwterdzajac sie w przekonaniu, 2e m6J olctec-alkoholik mnle kocha' Wmawialem sobie, 2e naprawdq o mnie my5li, lecz Jest tak chory' 2e-po prostu brahmu czasu, by mnie kochai' Nikt nie lubi byc wykorrystywany.

GdyJestesmy doro6lt I zdajemy sobie z tego spriwe, wpadamy w gFriew. Dzieci nie wiedza, Le sa wytorzystywane. Dla obu plci istnieJ4 liczne formy zamlany rol. We wszystkich pr4ppadkach mog4 powstai wigzi w plaszcrylnle plonoweJ, czyll pokolenloweJ. Dziecl s4 po to, by zaopiekowa6 ste mal2eristwem rodzlc6w, wykorrystuJe slq Je do zrekompensowania osamotnienla mal2onkow.

Dziecko moLe czuc slq skrepowane namigtnyml pocalunkami lub dotykaniem. Ilekrot w praktyce dziecko stqje sig dlajednego z rodzic6w wahniej sze niL w spotmatZorrck, zachodzi mo2liu: oSt e mocjog I nrrllte' o naduig cla sek s ualneg o. Nadu2ycla seksualne s4 przycrp4 powa2nych krzywd duchowych, o wlele gro2nleJsrych ni2 lnne uraz5r fizlrezne.

Ostatnio zaczqliSmy poJmowai je w nowy sposob. Obecnie duZo wiemy na tematwptywu ekshiblcJonizmu i seksualnego podgladanla w rodzinie. Zasadntczym elementem w tego typu naduZyclachwydaJa siq upodobania rodzic6w: podnieca lch wlasna nago3i lub wldok clala dzieci.

Powodem wlelu naduiryi seksualnych jest naruszenie naturalnych grantc w rodzinie. Niekiedy dziecko nie znajduje mieJsca, gdzle mlaloby poczucle tntymnoSci i bezpieczeistwa. Rodzlce wchodza do lazienld wowczas, gdy wlaSnie z nieJ korrysta.

WypytuJa o szez,egdly Zycia seksualnego. Niekiedy matym dzleciom ntepotrzebnie robl sig lewatywy. Nadu2ycia seksualne nieJednokrotnle wyra2ajA siQw robienlu przez rodzicow niestosownych uwag lub prowatlzt:nlu nlewlaSclwych dyskusJi. Gdzte podztalo slq to plqkne dzlecko, kt6re przyszlo na Swlat z poczuclem nlepowtarzalnoScl I uryJatkowoScl, z poczuclem, 2eJest nlezast4plone? Krrykf t wymySlanle dzleclom orlnlrlufq lclt przttcle wartorlttntlrttttl. Rodztce, nazywaJ4c gltr1x'rrtttl.

Je rntrlrl lc. Nnrlrtlyt'lc emocJoczy w inny obraZltwy sposob. PerfekcJon wstydu. Rcdzlny, w kt rryr'lr panuJe tt' toksyczny wstyd, posluguJq slq perfekcJonlz. Nlc, co tn rwlsz, t robisz, czrtJeszlub mySllsz, nleJest dobre.

Nie powlnlcned czui tego, co czuJesz, twoJe pomysly sa szalone, a twoJe pragnienla ldiotyczne. Natychmtast zostaniesz os4dzony i zaklasyflkowany. Bierzesz udzlal w konlmrsle na to, kto oka2e siq lepsry. Dzlecl stoJace przed tabltca sa wySmiewane przed cala klas4. Samo stawianle stopnl moZe byi powodem do wstydu. Ostatnlo staralem sig pocteszyi synka przyjaciela, kt6ry JrlL pieruszcgo dntatu szkole dostal dw6jkq z rysunk6w. SzkolaJest mleJscem, w kt6rym moZe dochodzi6 do aktow ponl2ania.

Dziecl bywaja okrutne wobec koleg6w. Szczegol' nle drwl slg z placzu. Z teJ pytyczyny szkola moZe stai sic dla wtelu dzlect podwoJna pulapk4.

Rodzice i nauczycit'k' nactskaJa, by dobrze stg uczyty, a gdy lm sig to urlirlr' I rzcczJrwtscte oslagaJadobrewyntkl, lnne dzieci kpi4 z nk'lr, nazywaJac kuJonaml. CzyJest to mo2ltwe, skoro oplekunowie zadaJa mu ff4yczne clerptenla? Kar5r ctelesne zr5rwaJawtgzl z rodzicaml.

Co czullbyScie, gdyby naJlepszy prz5flaciel bil was po tlrrar4t'? Nlewlemy, wllu rodzlnach dochodzt dobmtalnych akt6w pruemo y. Nadal wierzy slq w skutecznoSd kary cielesnej. Nie tstnleJe ZadenprzekonyvaJ4cy dow6d na to, 2e blcie I lnne karycielesne nie powodulq trwalych skutkow ubocznych.

Zakonnlca w szkole podstawoweJ kilkanascie raz5, uderzyla go po twarzy, trac4c naJwyraZnteJpanowanie nai -soba. Jego oJctec,brutalny alkohbtk, czqsto go bil. Moi koledzy hydzl opowladali koszmame trlstorte o t5rm, Jak boleSnie odczuwall swoJe pochodzenle. Szkola Jest takZe mieJscem, gdzie mur46slrie dzlecl dowtaduJ4 sig, 2e nie mbu:i4poprawnie. Kiedy chodzilem do szkoty w Teksasle, dzieci pochodzenia meksykansldego byty karane w szkole za mowienie po hiszpansku. Pamlgtam, Jak wstydzllem slq, 2rcnle mamy samochodu I muszq chodzli na plechotg lub JeZdzii autobusem.

SytuacJg pogarszalo to, 2e uczgszcz,alemdo szkoty, gdzie wigkszoSi dziecl pochodzlla z dobrze s5rtuowanych rodzin. Dzieci w wieku szkolnym szlbko ucz4 slq oceniai status spoleczny. Ostatnlo slyszalem w telewlzJi pewnego kaznodzieJe, kt6ry powiedzlal:.

Nle zdolacle byi wystarczaJaco dobrzy, by w oczach Boga zyskai akceptacJe". C62 to za potworny afront wobec Stw6rcy Doskonaloscll Lrcz sk4d dziecko ma wtedztei, 2e ow czlowlek pokrywa sw6J wlasny, toksyczny wstyd rownle toksycznym patosem? W szkole pxxlstawoweJ uczono mnie modlitwy SwiqteJthtarryny z Genul.

Umieram dlatego, 2c nie umieramJaka to radosna maksyma na rozpoczqcie dniat Jest to mistyczna modlitwa, nableral 4c a znaczenla dopiero na nal wyizszych poziomach rozbudzenla duchowego. Uczniowi pi4teJ klasy slowa te natomiast zadaJ4 duchowe rany. MghczSrzna powinlen mlec rlrr2y penls,. Mo2e siq zdarzyc' irc JeLellwasze narzqdy plclowe nie sa odpowlednio du2e, zostaniecle uznanl za gorszych.

Pamletam, Jak przykre bylo branle prysznica po trenlngu futbolowym. Starsl chlopcy dogadywali mlodszym t kpili z nich. Modlitem stq. Chtchotalem nerwowo I przylqczzalemsiq do chorr. Pamletam dzlecl gruh lub brrydkle, ktore w szkole przeTyw aiy koszmar. PonlewaZ wSnoslemw biedzle, wclq2 cztrJcnle trletwrr. Dziecl bardzo szybko zdaJ4soble sprawQ z lstltlcrtla ekonomicznych I spolecznych ro2ntc mtedzy nimi a kolegami.

ZwracaJa uwagQ na styl ubleranla sig i zamoZnoSi s4siadow. PresJa grup o Jednakowym statusle staJe siq w miare uptywu lat coraz bardzieJ dokuczliwa. Tawsze znaJdzie siq miara twoJeJwarto6ct - przewaitnte do nieJ nle dorastasz.

Ostitnio dokonalem ponownego opracowania wspanialej rrredytacJl, oryginalnte naptsaneJ przez Leo Bootha. Istntalem przed sumlenlem Przed wina Przed moralnoScl4 Jestem panem emocJt Gloscnr wewngtrznego potqptenia Jestenr wewngtrzn5rm dreszczem grozy Ktory pnes.

Mogg zmienii kobietq,Zyda, Murzyna. Bol, ktory sprawiam, Jest tak dotkliwy 2je musisz sie znieczulti, by przestai go odczuwai. MedytacJa ta wyllcza wszystkie sposoby, Jak mo2na skrrywdzti cudowne dztecko. Utrata poczttcla ,JA' to duchowe bankructwo. Cudowne dziecko zost;tJt' Ix rzucone I osamotnione.

Nle Jest to dane dztectom. Nie woltto im ntenawidzit oJca.. BoJq sig ulraciijego mitoi6. A zntem- w przeciwiefrctwte do wie2ni6u obozu- dzieclstaJ4 twarz4 w twarz z katem, kt6rego kochaJ4. Odzyskante tego dzlecka Jcst plerwszym etapem naszego powrotudo swego wetttru;trztteglodomu.

Byt bardzo szczg6llwyrr clfenr. Ityl Intellgentny, clekawy I znal sekrety tycla. Wtedztal na prryklad, 2e mlloSi Jest spraw4 wybom; 2e w5rmaga clq2kleJ pracy t 2e tylko ona slq liczy. Wiedzial, 2e Jest istrieniem. Byt to sekret,JA". Wielkl JN zaurszr-byl I bqdzie. Nikt nie wildzlal, Jak i dlaczego tak slg dzteJe. Innym wa2nym sekretem byl sekret r6wnowagl. Nie ma? Prawdziwe zdrowleJest form4 peliri.

A pelnlaJest SwietoSciA. Wtelldm sekretem tw6rczeJ zdolno5ctJest zachowanie rownox'agi miqdzy 2ywtolow4, rozproszon4 energi4 tworcz4 a form4, kt6ra pozwala lstnied teJ energil.

Pewnego dnla nasz wra2llwy elf, nosz4cy imie Jon l, poznal JeszczeJeden sekret, kt6ry go troche przestraszyl. Musi podzielid stq swyml sekretaml z dzlklm plemleniem nie-elf6w. Wtdzicle, irycle elfa bylo tak dobre I cudowne, 2e sekretem oweJ cudowno5ct nale2ralo podzielii siq z tyml, kt6rzy nlc niewledzieli o cudownych rzeczach.

Dobro zawsze chce, by siq nim dzlelti. PlemlE naz5nvalo sig Elzdul Nie znalo? Pracowali bez konca I zdawalo slg,2e cztlJ4, 12 zyJa tylko w6wczas, gdy coS roblq. Nlekt6re elff nazyxaly lch. T,a:blJall te2 nawzaJem I prosle wadzlll migdzy sob4woJny. Jonl poJawtl sle w swoJeJrodzlrrle z plcrnlcnla Elzdul 29 eemtca roku o lodzlnle Nte rrrlal poJqcla,co go tam czeka.

Nle wledzlal, 2e bgdzle muslal zulzyt, ka2da naJmnieJsza czqstke sweJ tw6rczeJ zdolnoScl, by zdradzle, owe sekrety. Gdy przyszedl na Swlat, nadano mu plemienne lmie Farquhar. Jego matk4 byla plqkna l9-letnla ksle2nlczka, opetana potrzeb4 dokonanla czegoS. Wslala nad nia osobliwa klatwa. Mtala postac neonoweJ? Nte mogla tak mtyczaJnie nlc nle robii l bgc.

OJcem Farquhara byl ntskl, lecz przystoJny kr6l. Nad nim tak2e wlstala klatwa. Przebywala na Jego lewym ramlenlu. Ilekroc pr6bowal po prostu bge, krzyczala I wyla. Tego ucz5rnic nie mogli; matka z powodu neonoweJ 2arowki, a oJclec z powodu Harriet. Od urodzenla Farquhar byl stalt' sam. Poniewa2 mlal clalo takle Jak czlonkowie plemlcrtlir. Eizdul, posladal teZlch uczucla. Z powodu porzucenia odczuwal wSciekloSi, gleboka frustracJe i czul siq skrrywdzony. Byt wrazliwym elfem, ktory znal wielkie sekrety.

JA", i nikt nie chclal go wysluchai. To, co mial do powiedzenia, nioslo 2ryciodaJn4moc, lecz rodzlce byll zbyt zaJgci swoiml obowl4zkami, by moglt siq od nlego uczyi.

W istocie byli zupelnie zagubieni t uwaZall, Le to do nich nale2y uczenie Farquhara jego obowiry,kow. Ifurdi go, ilekroi nie zdolal wykonai tego, co w lch mnlemanlu obowi4zany byl zrobii.

Czasami ignorowali go, zamykaJ4c w pokoju. Czasami go bili i krzyczeli na niego. Farquhar naJbardzieJ nienawidzil krzyku. Mogl znieSi odosobnienie: bicie tak2e nie robilo na nim zbytniego wraZenia. Ale krzyki i nieustanne pr4rpominanle o obowiazkach prze2ywal tak glqboko, Le wrgcz zagra2alo to Jcgo drrszy clfa. Oczyurlscle,nle mo2na zabli duszy elfa, ponlcw:rl Jr.

To wlaSnie spotkakI l. Jego mama t tata bylt bardzo nleszczgsliwymi czlonkami plemienia Eizdul. OJciec Farquhara byt tak udrgczony przezHariet, L,ecal4 swA energig zuitywalnaznalezlenie magicznego leku, kt6ry pozbawilby go uczui. Eizdulsliie serce Farquhara zostalo zlamane. Bo lrzeba wam wiedziec,lhkahdy zE,lzdull potrzebuje zarowno miloScl matki, Jak i ojca, co umoZliwia tkwi4cemu w nim elfowi wyJawlenie sekret6w.

Farquhar byl przybity odeJSciemoJca. W wieku dwunastu latJuZ zapomnial, 2eJest elfem. Ju2Jako czternastolatek? W wieku trzydziestu lat zawiezlonogo do szpltala Etzdull. Glos ten byl glosem istnienia Jego duszy elfa.

Musicle bowiem wiedztet, 2e chotbg nie sie dziato, gtos eLJazawsze bqclztewzgwat wiadomojakile cztonka plemienia Eidul do cetebrowania. Joni nigdy nie dal zawygran4. Structured data. Captions English Add a one-line explanation of what this file represents. This work is in the public domain in the United States because it was published or registered with the U. Copyright Office before January 1, Public domain works must be out of copyright in both the United States and in the source country of the work in order to be hosted on the Commons.

If the work is not a U. Note: This tag should not be used for sound recordings. You cannot overwrite this file. Aldiss - Non Stop. Aldiss - Wiosna Helikonii. Ambrose - Kompania Braci. Auel - Dolina Koni. Auel - Klan Niedzwiedzia Jaskiniowego. Auel - Lowcy Mamutow. Auel - Rzeka Powrotu. Auel - Wielka Wedrowka.

R Tolkien, Powiernik Piesni. Tolkien, Powiernik Piesni v 1. Balch - Super Antyoksydanty. Ballard - Zatopiony Swiat. Ginger J. Barret - Czarnoksieznik. Beard, Douglas C. Kenney - Nuda Pierscieni. Bochenski - Wspolczesne Metody Myslenia. Breskiewicz - Superumysl. Brinkley - W swietle spokoju. Burger - Przygody Munchausena.

Burroughs - Nagi Lunch. Burroughs - Pedal. Butler - Przypowiesc o siewcy. Butler - Przypowiesc o Siewcy. Chalker - Charon. Chalker - Meduza - Tygrys w opalach. Chalker - Polnoc Przy Studni Dusz. Chalker - Poszukiwanie. Chalker - Powrot Nathana Brazila. Chalker - Wyjscie. Chalker - Zmierzch Przy Studni Dusz. Chang - Nauka o karmie. Charrette - Nigdy Nie Ufaj Smokom. Charrette - Wybieraj Swych Wrogow z Rozwaga. Cherryh - Ludzie z Gwiazdy Pella. Cherryh - Przybysz.

Cherryh - Region weza. Baxter Stephen - Swiatlo minionych dni. Clarke - 17 Opowiadan. Clarke - Odyseja Kosmiczna. Clarke - Koniec dziecinstwa. Clarke - Ogrod Ramy. Clarke - Powrot Ramy. Clarke - Spotkanie z meduza. Clarke - Spotkanie Z Rama. Rtf Arthur C. Clarke - Swiatlo Minionych Dni. Clarke - Tajemnica Ramy. Clarke - Miasto i gwiazdy. Simak - Pierscien wokol slonca. Czechow - Opowiadania humorystyczne. Dick - Blade Runner. Dick - Boza Inwazja. Dick - Cudowna Bron. Dick - Czas Poza Czasem.

Dick - Czlowiek o Jednakowych Zebach. Dick - Czlowiek z Wysokiego Zamku. Dick - Dr Futurity. Dick - Galaktyczny Druciarz. Dick - Klany Ksiezyca Alfy. Dick - Kosmiczne Marionetki. Dick - Kosmiczne marionetki. Dick - Labirynt Smierci. Dick - My Zdobywcy.

Dick - Oko Sybilli. Dick - Pani od Ciasteczek. Dick - Paszcza Wieloryba. Dick - Pelzacze. Dick - Sloneczna loteria. Dick - Transmigracja Timothyego Archera. Dick - Trzy Stygmaty Palmera Eldritcha. Dick - Trzy stygmaty Palmera Eldritcha. Dick - Tytanscy Gracze. Dick - Ubik. Dick - Za drzwiami. Dick, Roger Zelazny - Deus Irae.

Dickson - Dorsaj. Dickson - Nekromanta. Dickson - Smoczy Rycerz t. Dickson - Smok i Jerzy. Dickson - Taktyka Bledu. Dickson - Zolnierzu Nie Pytaj. Profesor Wilczur. Donaldson - Jad Lorda Foula. Donaldson - Moc Ktora Oslania. Donaldson - Wojna Zloziemnego Kamienia. Donaldson - Zraniona Kraina. Dyakowski - Dyaryusz Wiedenskiej Okazyji.

Fredro Dziela niektore - basn o trzech braciach i krolewnie. Fredro Dziela niektore - O pierdzeniu. Fredro Dziela niektore - sw. Feist - Adept Magii. Feist - Ksiaze Krwi. Feist - Mistrz Magii. Feist - Mrok w Sethanon.

Feist - Srebrzysty Ciern. Frankl - Psychoterapia dla kazdego. Haasler - Tajne Sprawy Papiezy. Haasler - Zbrodnie w Imieniu Chrystusa. Haggard - Pierscien Krolowej Saby. Harry - Strzec i Bronic. Harry - Urzadzenia poruszane sila umyslu. Hayden - Dziecko. Heindel - Astrologia. Heinlein - Daleki Patrol v 1. Heinlein - Daleki Patrol. Heinlein - Drzwi Do Lata. Heinlein - Dubler. Heinlein - Kawaleria Kosmosu. Heinlein - Kot Ktory Przenika Sciany.

Heinlein - Luna to Surowa Pani. Heinlein - Miedzy Planetami. Heinlein - Wladcy Marionetek. Hogan - Giganci 01 - Gwiezdne Dziedzictwo.